กติกากีฬาโบว์ลิ่ง

เกมการเล่น – คำจำกัดความ ( game – definition )
เกม การเล่นโบว์ลิ่งสิบพินใน หนึ่งเกมจะถูกแบ่งออกเป็น 10 เฟรม ผู้เล่นแต่ละคนสามารถโยนลูกโบว์ลิ่ง ได้ 2 ครั้งในแต่ละ เฟรม ตั้งแต่เฟรมที่ 1 ถึง 9 ยกเว้นในกรณีสไต้รค์ จะโยนได้เพียงลูกเดียว ในเฟรมที่ 10 ผู้เล่นสามารถโยนลูกโบว์ลิ่งได้ 3 ครั้ง ครั้งบนเลนเดียวกันถ้าผู้เล่นคนนั้นสามารถทำสไต้รค์หรือแปร์ได้ ผู้เล่นจะต้องโยนในเฟรมของตัวเองให้เสร็จเรียบร้อยตามลำดับ

เกมการเล่น – การบันทึกคะแนน (game – how scored )
จำนวน พินที่ล้มโดยการโยนลูกแรกในแต่ละเฟรม จะต้องถูกเขียนลงในช่องสี่เหลี่ยมเล็กที่อยู่มุมซ้ายด้านบนของตารางเฟรมนั้น และจำนวนพินล้มโดยการโยนของแต่ละเฟรม จะต้องถูกเขียนลงในช่องสี่เหลี่ยมเล็กที่อยู่มุมขวาด้านบนของตารางเฟรมนั้น ถ้าในการโยนครั้งทีสอง ไม่มีพินใดล้มเลย ให้ทำ เครื่องหมาย - ลงในช่องสี่เหลี่ยมเล็กการนับคะแนนในแต่ละเฟรมจะต้องถูกบันทึกลงในที่ว่าง ด้านล่างของเฟรมนั้น

สไต้รค (strike)
การทำสไต้รคือการโยนลูกแรกใน แต่ละเฟรม และสามารถ ทำให้พินที่ตั้งอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้องทั้งสิบพินล้มลงทั้งหมด ให้ทำเครื่องหมาย x ลงในช่องสี่เหลี่ยมเล็กมุมซ้ายด้านบนของเฟรมนั้น การทำสไตร็คจะได้ สิบคะแนน รวมกับจำนวนพินล้มที่ทำได้ในการโยนลูกอีกสองครั้งของผู้เล่นคนนั้น

สไตร้ค 2 ตัวติดกัน (double)
เมื่อ ผู้เล่นสามารถทำสไตร้คได้สองครั้งติดกัน คะแนนของสไตร้คตัวแรกจะเป็น 20 คะแนน รวมกับจำนวนพินล้มที่ทำได้ในลูกถัดจากสไตร้คตัวที่สอง
สไตร์ค 3 ตัว ติดกัน (triple)
เมื่อ ผู้เล่นสามารถทำสไตร้คได้สามครั้งติดกัน คะแนนของสไตร้คตัวแรกจะเป็น 30 คะแนน การจะทำคะแนนเต็ม 300 คะแนน ผู้เล่นจะต้องทำสไตร้คติดต่อกัน 12 ครั้งในเกมนั้น

สแปร์ (spare)
ผู้เล่นใดสามารถทำให้พินที่เหลือจากการ โยนครั้งแรก ล้มลงในการโยนครั้งที่สองในเฟรมนั้น ให้ถือว่าผู้เล่นนั้นทำสแปร์ได้ ให้ทำเครื่องหมาย/ ลงในช่องสี่เหลี่ยมเล็กมุมขวาด้านบนของเฟรมที่ทำสแปร์ได้ คะแนนของเฟรมที่ทำสแปร์ได้จะเป็นลิบคะแนนรวมกันจำนวนพินที่ล้มลงในลูกถัดไป ของผู้เล่นนั้น
โอเพ่นเฟรม (open frame )
การที่ผู้เล่นไม่สามารถทำให้พินทั้งสิบล้มลงได้หมดในการโยนสองครังในแต่ละเฟรม ยกเว้นสปลิด ให้เรียกเฟรมนั้นว่า โอเพ่นเฟรม

สปลิท(split)
สปลิ ท คือ กรตั้งของพินที่เหลืออยู่หลังจากที่ได้โยนลูกแรกไปล้ว โดยที่ไม่มีพินหนึ่งตั้งอยู่และ อย่างน้อยมีพินหนึ่งล้มลงระหว่างพินอย่างน้อยสองพินที่ตั้งเหลืออยู่ เช่น 7 – 9 หรือ 3 – 10 อย่างน้อยต้องมีพินล้มลงข้างหน้า ของสองหรือสามพินที่ตั้งเหลืออยู่ เช่น 5-6 เครื่องหมายที่ใช้แทนสปลิท คือ O
รูปแบบของการเล่น ( style of play )
การเล่นในเกมหนึ่งให้ใช้เล่นใน สองเลนที่อยู่คู่กัน โดยผู้เล่นที่เล่นในประเภททีม ทีม 3 คน คู่ หรือเดียวจะต้องโยนเรียงตามลำดับของผู้เล่นในแต่ละเฟรม ผู้เล่นจะเปลี่ยนเลนโยนในเฟรมต่อไป ผู้เล่นแต่ละคนจะได้โยนทั้งหมดห้าเฟรมในแต่ละเลนที่อยู่คู่กัน

พินล้มถูกกติกา (legal pinfall)
ลูก โบว์ลิ่งจะถือว่าถูกปล่อยออกไปอย่างถูกต้องเมื่อลูกโบว์ลิ่งพ้นจากตัวผู้ เล่นและข้ามเส้นฟาวล์เข้าไปในเขตเลนการเล่น การโยนลูกทุกครั้งจะถูกนับคะแนน ยกเว้นแต่ในกรณีที่ตัดสินว่าเป็นลูกผิดกติกา (dead ball) ลูกโบว์ลิ่งจะต้องถูกปล่อยออกไปโดยใช้มือเท่านั้น และจะใช้เครื่องใด ๆ มาช่วยไม่ได้ ไม่ว่าจะอยู่ภายในลูกโบว์ลิ่งหรือติดอยู่กับลูกโบว์ลิ่ง และไม่ว่าจะหลุดออกจากลูกโบว์ลิ่งในขณะปล่อยออกไป หรือเป็นส่วนที่เคลื่อนไหวไปกับลูกระหว่างการปล่อยลูกออกไป
*ผู้เล่นสามาถที่จะใช้อุปกรณ์เสริมในการช่วยยึดจับลูกโบว์ลิ่งและช่วยในการโยนได้ถ้าอุปกรณ์อยู่ในมือ หรือแยกส่วนออกจากลูกโบว์ลิ่ง

พินที่จะนับเป็นคะแนนให้กับผู้เล่นจากการโยนที่ถูกต้องมีดังนี้
พินที่ล้มหรือพินที่หลุดพ้นออกจากผิวเลนไม่ว่าจะเกิดจากลูกโบว์ลิ่งหรือจากพินอื่น
พินที่ล้มลงหรือพินที่หลุดพ้นออกจากผิดเลนโดยพินที่กระดอนจากด้านข้างและกำแพงปะทะลูกโบว์ลิ่งด้านหลัง
พินที่ล้มลงหรือพินที่หลุดพ้นออกจากผิดเลนโดยพินที่กระดอนจากเครื่องกวาดพินที่ลงมาอยู่ในบริเวณที่ตั้งพินก่อนที่จะทำการกวาดพิน
พิน ที่พิงกับขอบรางหรือผนังด้านข้าง พินที่ล้มหรือพินที่พิงกับขอบรางหรือผนังด้านข้างจะต้องถูกทำให้พ้นไปจากเลน ก่อนที่จะทำการโยนลูกต่อไป

พินล้มที่ผิดกติกา (illegal pinfall)
ลูกที่โยนแต่จะไม่นับคะแนน แต่ถือว่าเป็นการโยน ดังนี้
ลูกโบว์ลิ่งหลุดพ้นจากผิดเลนก่อนที่จะถูกพินใดพินหนึ่ง
ลูกโบว์ลิ่งกระดอนกลับจากกำแพงปะทะลูกด้านหลัง
พินที่ล้มลงโดยพินที่ไปโดนร่างกาย แขน หรือขาของเจาหร้าที่ตั้งพินและกระดอนกลับ
พินที่ตั้งอยู่และล้มลงโดยไปถูกกับอุปกรณ์เครื่องตั้งพิน
พินที่ถูกทำให้ล้มลงโดยพินที่ล้มไปแล้วในขณะที่เครื่องกวาดพินกำลังกวาดพิน
พินที่ล้มลงโดยกรกระทำของเจ้าหน้าที่ตั้งพิน
ผู้เล่นทำฟาวล์
ผู้เล่นโยนลูกโบว์ลิ่งในขณะที่มีพินล้มอยู่ บนเลนหรือในราง และลูกโบว์ลิ่งไปโดนพินดังกล่าว จนทำให้ลูกโบว์ลิ่งหลุดพ้นออกจากผิวเลน
หาก เกิดกรณีที่พินล้มโดยผิดกติกา แลผู้เล่นได้สิทธิ์โยนใหม่ในเฟรมนั้น ให้นำพินที่ล้มโดยผิดกติกาทั้งหมดมาตั้งไว้ในจุดที่พินนั้นๆ ตั้งอยู่ดังเดิม

พิน- ตั้งไม่ถูกต้อง (pins – improperly set)
ใน กรณีที่ผู้เล่นได้โยนลูกโบว์ลิ่งหลังจาก การตั้งพินทั้งหมดหรือตั้งพินเพื่อเก็บสแปร์ แล้วพบว่ามีพินใดพินหนึ่งหรือมากกว่าตั้งไม่ถูกจุด แต่จำนวนพินครบ ให้นับว่าเป็นการโยนที่ถูกต้องและนับเป็นคะแนน ผู้เล่นจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบในการตรวจดูว่าพินถูกตั้งในตำแหน่งที่ถูกต้อง หากพินใดตั้งไม่ถูกต้อง ผู้เล่นจะต้องแจ้งต่อผู้รับผิดชอบให้ดำเนินการตั้งพินให้ถูกต้อง หากไม่มีการแจ้งจะถือว่าพินที่ถูกตั้งผิดจุดนั้นได้รับการยอมรับจากผู้เล่น และพินที่เหลืออยู่จากการโยนจะต้องถูกตั้งอยู่ในจุดที่ผิด และไม่สามารถที่จะขอตั้งในจุดที่ถูกต้องได้

พิน – กระดอน (pins – rebound)
พินที่กระดอนกลับมาตั้งอยู่ จะถือว่า เป็นพินที่ตั้งเหลืออยู่
ไม่อนุญาตการยอมให้คะแนน (pins-may not be conceded)
ไม่อนุญาตการยกพิน และให้นับคะแนนพินที่ล้มลงหรือเคลื่อนออกจากพื้นผิดเลนในการโยนที่ถูกต้องเท่านั้น

พิน – การเปลี่ยนพิน ( pins – replacement)
ใน กรณีที่มีพินหนึ่งพินใดแตกหัก เสียหายอย่างมากในระหว่างเกม จะต้องหาพินที่มีรูปแบบ น้ำหนักและสภาพใกล้เคียงกับพินที่เหลืออยู่ในชุดให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็น ไปได้โดยทันที เจ้าหน้าที่ดำเนินการแข่งขันจะทำหน้าที่เป็นผู้ตัดสินเกี่ยวกับการเปลี่ยน พิน ในทุกกรณี

ลูกไม่นับคะแนน (dead ball)
การโยนที่จะไม่นับคะแนนมีดังนี้
หลังจากการโยนลูกไปแล้ว (ก่อนการโยนลูกต่อไป) ได้มีการแจ้งว่าพินขาดหายไปจากที่ตั้ง
เจ้าหน้าที่พินได้เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องกับพินที่ตั้งอยู่ก่อนที่ลูกโบว์ลิ่งจะถูกพิน
เจ้าหน้าที่ตั้งพินได้เข้ามาย้ายรือเกี่ยวข้องกับพินที่ล้มอยู่ก่อนที่พินดังกล่างจะหยุดเคลื่อนไหว
เมื่อผู้เล่นโยนผิดเลนหรือผิดลำดับ หรือมีผู้เล่นคนใดคนหนึ่งในทีมทั้งสองทีมทีโยนอยู่เลนคู่กันขึ้นโยนผิดเลย
ใน กรณีที่ผู้เล่นถูกทำให้เสียสมาธิหรือรบกวนทางกายภาพจากผู้เล่นอื่น ผู้ชมหรือสิ่งเคลื่อนไหวใดใดหรือโดยเจ้าหน้าที่ตั้งพิน ในขณะที่โยนลูกออกไป และก่อนที่การโยนจะถือว่าสมบูรณ์ ผู้เล่นจะสามารถที่จะเลือว่าจะยอมรับผลการโยนลูกนั้น หรือว่าให้ถือเป็นลูกไม่นับคะแนน
ในกรณีที่มีพินใดพินหนึ่งเคลื่อนที่หรือล้มลงหลังจากผู้เล่นได้ปล่อยลูกออกไปแล้วแต่ลูกยังไม่ถึงพิน
หากมีการแจ้งว่าการโยนเป็นลูกไม่นับคะแนน การโยนลูกนั้นจะไม่นับว่าเป็นคะแนน และจะต้องทำการโยนใหม่ในเลนที่ถูกต้อง
การโยนผิดเลน (bowling on wrong lane)
ดังที่ได้กล่างอ้างในกติกา 116 หากมีผุ้เล่นคนหนึ่งคนใดโยนผิดเลน ลูกนั้นจะไม่นับเป็นคะแนน และจำต้องทำการโยนใหม่ในเลนที่ถูกต้อง

ผู้เล่นคนใดโยนผิดเลน
ผู้เล่นคนหนึ่งจากทั้งสองทีมขึ้นโยนผิดเลน ในกรณีที่มีผู้เล่นมากกว่าหนึ่งคนในทีมเดียวกันโยนลูกผิดเลนให้ถือว่าเป็น การโยนที่ถูกต้องและให้เล่นเกมนั้นจนจบโดยไม่ม่การเปลี่ยนแปลง และเกมต่อไปให้เริ่มในเลนที่ถูกต้อง คำจำกัดความจองฟาวล์ (definition of a foul )
ให้ถือเป็นการฟาวล์ เมื่อมีส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกายของผู้เล่นล่วงล้ำหรือเลยเข้าไปในเส้น ฟาวล์เข้าไปถูกต้องกับส่วนอื่นใดของเลน อุปกรณ์หรือสิ่งก่อสร้างของอาคาร ในรหว่างที่โยนหรือหลังจากการโยนอย่างถูกต้องการโยนลูกนั้นให้ถือว่าเป็นการ โยน จนกระทั้งผู้เล่นคนเดิมหรือผู้เล่นอื่นขึ้นไปยืนอยู่บนแอพโพรชในตำแหน่งที่ จะทำการโยนลูกต่อไป
การฟาวล์โดยจงใจ (deliberate foul)
ในกรณีที่ผู้ เล่นคนใดทำฟาวล์โดยจงใจเพื่อประโยชน์ของตนเอง ให้ผู้เล่นนั้นได้รับคะแนน ศูนย์ในเฟรมนั้นและไม่อนุญาตให้โยนลูกต่อไปในเฟรมนั้น
การฟาวล์ที่นับเป็นการโยน (foul count as ball delivered)
ใน กรณีเมื่อเกิดฟาวล์ขึ้นให้นับลูกที่โดยผู้เล่นนั้น แต่ไม่ให้นับคะแนนพินที่ล้มลงในการโยนลูกนั้น หากเป็นการโยนลูกแรกในเฟรมนั้น ให้ตั้งพินที่ล้มทั้งหมดขึ้นใหม่ และให้ผู้เล่นโยนในลูกต่อไป
การฟาวล์ที่เห็นโดยชัดเจน (apparent foul) ในกรณีที่ไฟฟาวล์ไม่ขึ้นและเจ้าหน้าที่จับฟาวล์ ไม่แจ้งว่าเป็นการฟาวล์ แต่ว่าให้ถือว่าเป็นการฟาวล์ หากว่ามีผู้หนึ่งผู้ใดดังนี้เห็นเหตุการณ์และทำการประท้วงหรือโต้แย้ง 1.หัวหน้าทีมของทั้งสองทีม หรือผู้เล่นอย่างน้อยหนึ่งคนคัดค้าน 2.เจ้าหน้าที่บันทึกคะแนน 3.เจ้าหน้าที่จัดการแข่งขัน

การอุทธรณ์ฟาวล์ (foul-appeal)
ไม่อนุญาตให้มีการอุทธรณ์ที่เกี่ยวกับการฟาวล์ใด ๆ นอกจาก
1.ในกรณีที่พิสูจน์ได้ว่าเครื่องจับฟาวล์ทำงานไม่ถูกต้อง
2.ในกรณีที่หลักฐานที่มีน้ำหนักพอที่จะเชื่อได้ว่าผู้เล่นไม่ได้ทำฟาวล์
ลูกชั่วคราว (provisional ball)
เมื่อ มีการประท้วงเกี่ยวกับการทำฟาวล์หรือ การล้มของพินว่าถูกต้องหรือไม่ และเจ้าที่ที่ควบคุมการแข่งขันไม่สามารถตัดสินได้ในทันที ให้ผู้เล่นนั้นโยนลูกชั่วคราวหนึ่งลูก หรือเฟรมชั่วคราวหนึ่งเฟรม
1.ในกรณีที่มีข้อขัดแย้งเกิดขึ้นในการโยนลูกแรกของเฟรมใด หรือการโยนลูกที่สองของเฟรมสิบในกรณีที่สามรถทำสไตร้คได้
1.1ในกรณีที่มีข้อขัดแย้งและไม่สามารถที่จะตัดสินใจได้ว่าเป็นการฟาวล์หรือ ไม่ ให้ผู้เล่นโยนในเฟรมนั้น จนครบและให้ผู้เล่นนั้นโยนลูกชั่วคราวหนึ่งลูกโดยตั้งพินให้ครบตามจำนวนพิน ที่มีอยู่ในลูกนั้น
1.2ในกรณีที่มีข้อขัดแย้งเกี่ยวกับพินล้มว่าถูกต้องหรือไม่ ให้ผู้เล่นโยนจนจบเฟรมนั้นแล้วให้โยนลูกชั่วคราวหนึ่งลูกโดยให้ตั้งพินให้ ถูกต้องครบตามจำนวนพินที่มีอยู่หากพินไม่ได้ล้มลง
1.3 ในกรณีที่มีข้อขัดแย้งว่าจะเป็นการโยนที่นับคะแนนหรือไม่ ให้ผู้เล่นโดยจนจบเฟรมนั้น และให้ผู้เล่นนั้นโยนชั่วคราวขึ้นมาหนึ่งเฟรม
2. ในกรณีที่มีข้อขัดแย้งในการเก็บสแปร์ หรือในการโยนลูกที่สามในเฟรมสิงไม่จำเป็นต้องโยนลูกชั่วคราวนอกจากมีการโต้ แย้งว่าจะเป็นลูกไม่นับคะแนนหรือไม่ ให้มีการโยนลูกชั่วคราวโดยให้มีการตั้งพินให้ครบก่อนที่จะมี่โต้แย้ง
ลูกโบว์ลิ่ง – การเปลี่ยนแหลงผิดลูกโบว์ลิ่ง (bowling ball-altering surface)
ห้าม ให้มีการปรับเปลี่ยนพื้นผิวลูกโบว์ลิ่งในระหว่างการแข่งขันที่ได้รับการ รับรองโดยสหพันธ์ฯ การแข่งขันให้รวมไปถึงเกมทั้งหมดในกลุ่มนั้น รวมถึงการซ้อมก่อนการเริ่มแข่งขันของกลุ่มนั้น หากมีการฝ่าฝืนในกติกาข้อ 211 หรือ 321 ให้นำลูกโบว์ลิ่งลูกนั้นออกจากเกมการแข่งขันของกลุ่มนั้น
ห้ามทำให้แอพโพรชเสียสภาพ (approaches must not be defaced)
ห้าม มิให้ผู้ใดติดเครื่องหมายหรือสิ่งอื่นใดไว้ที่บริเวณแอพพรช ซึ่งอาจจะทำให้เกิดเป็นภัยทำให้เสียรูป หรือทำให้ผู้อื่นไม่สามารถใช้แอพโพรชได้ในสภาพปกติ ห้ามมิให้ใช้วัตถุ เช่น แป้งลื่น หินขัด ยางไม้ พื้นรองเท้าหรือส้นรองเท้าทำจากยางอ่อน ซึ่งอาจจะขัดและเปลี่ยนสภาพของแอพโพรชให้ผิดไปจากสภาพปกติ
ความผิดพลาดในการบันทึกคะแนน (errors in scoring)
ให้เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบต่อการแข่งขันดำเนินการแก้ไขในทันทีเมื่อมีการบันทึกคะแนนหรือในการคำนวณคะแนน
การ ประท้วงเกี่ยวกับการผิดพลาดในการนับคะแนนจะได้ต้องยืนภายหนึ่งชั่วโมงหลังจบ การแข่งขันประเภทนั้น หรือบลอคนั้น แต่อต้องก่อนพิธีแจกรางวัลหรือาการแข่งขันในรอบต่อไป (ในการแข่งขันระบบแพ้คัดออก) อย่างใดอย่างหนึ่งที่ถึงกำหนดก่อน การประท้วงแต่ละครั้งจะต้องเจาะจงเป็นพิเศษ และไม่ให้ใช้กติกานี้กับการฝ่าฝืนในทำนองเดียวกันกับครั้งก่อน ๆ

หมายเหตุ (additional information)
ในการแข่งขันแต่ละครั้งมีการกำหนดจำกัดที่วางลูกโบว์ลิ่งให้กับผู้เล่นในแต่ละเกม
หรือบลอค นั้น ๆ ผู้จัดการแข่งขันจะต้องให้มีข้อบังคับใช้และบทลงโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืน

ในการแข่งขันแต่ละครั้งให้มีข้อบังคับสำหรับผู้เล่นที่โยนช้า
ใน การแข่งขันแต่ละครั้งให้มีข้อบังคับสำหรับผู้เล่นที่ใช้วิธีการที่ไม่ถูก ต้อง ทำให้ผู้เล่นคนนั้นได้ประโยชน์ ผู้จัดการแข่งขันจะต้องมีข้อกำหนดเพื่อบังคับใช้และบทลงโทษสำหรับผู้ฝ่าฝืน

ที่มา : www.smilebowl.com